Otwórz menu mobilne

Biuletyn Informacji Publicznej Link do Języka polskiego Link do Języka angielskiego Link do Języka niemieckiego Link do Języka włoskiego

A- A A+

W 1772 r. miasto weszło wraz z okręgiem nadnoteckim w skład zaboru pruskiego. Liczyło wówczas ok. 700 mieszkańców (w 1774 r. - 706 osób) i 130 domów, z których jedynie 10 było pokrytych dachówką. W następnych latach miał miejsce powolny wzrost liczby ludności. Miasto stanowiło lokalny ośrodek handlowo-rzemieślniczy, w części również rolniczy (w 1818 r. gospodarką rolną zajmowało się 31 mieszczan, dla których praca na roli stanowiła podstawowe zajęcie).

Począwszy od lat 60 XIX w. nastąpił silniejszy rozwój rzemiosła, pod koniec XIX w. i na początku XX w. zaczął się rozwijać drobny przemysł (czynne były 2 młyny, 4 tartaki oraz 2 cegielnie). W 1909 r. miasto uzyskało połączenie kolejowe z Tucholą (komunikacja z Bydgoszczą ułatwiała od 1895 r. linia kolejki wąskotorowej, rozebrana niestety w 1969 r.) W 1900 r. uruchomiona została w Koronowie elektrownia, w 1907 r. rzeźnia. W następstwie uprzemysłowienia miasta i lepszego skomunikowania z pobliskimi ośrodkami zwiększył się udział handlu w rozwoju gospodarczym Koronowa, w szczególności spółdzielni zaopatrzenia i zbytu "Rolnik", założonej w 1908 r. Jeszcze w 1898 r. zbudowano dwupiętrowy budynek szpitala. W 1862 r. na obszarze miasta działały 3 szkoły publiczne stopnia podstawowego: ewangelicka, katolicka i żydowska.

Na przełom XIX i XX w. przypadło znaczne ożywienie świadomości narodowej wśród mieszkańców Koronowa. W 1882 r. powołane zostało Towarzystwo Przemysłowe, skupiające kupiectwo polskie, przemysłowców i rzemieślników. W 1888 r. zorganizowano Towarzystwo Ludowe, grupujące przede wszystkim robotników. Od 1892 r. pieśn polska podtrzymującą ducha narodowego, pielęgnowały dwa koła śpiewacze. W 1895 r. zorganizowane zostało gniazdo Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół", przeciwstawiające się odpływowi młodzieży polskiej do niemieckich organizacji sportowych i wynaradawianiu. Dało to początek zorganizowanemu sportowi w Koronowie. W 1908 r. powstało Towarzystwo Czytelni Ludowych, propagujące polską książkę wśród szerokich warstw polskiego społeczeństwa. W odpowiedzi na wypadki we Wrześni 15 października 1906 r. wybuchł także strajk szkolny w Koronowie. 17 listopada brało w nim udział 283 dzieci. Strajk zakończył się 6 czerwca 1907 r. 49 najbardziej opornych dzieci otrzymało kary cielesne i nie uzyskało promocji do klas wyższych, 9 najstarszym przedłużono okres zwolnienia ze szkoły, a rodziców ukarano wysokimi grzywnami.

W następstwie rewolucji listopadowej 1918 r. jaka ogarnęła całą Rzeszę Niemiecką, 3 stycznia 1919 r. zorganizowana została z inicjatywy dr. Józefa Szewsa pierwsza kompania Tajnej Organizacji Wojskowej, na której czele stanęli dr. Stanisław Szukalski i płk. inż. Józef Szyman. powołano także Tajną Radę Ludową, udzielającą pomocy ochotnikom z miasta i okolicy wstępującym w szeregi powstańców wielkopolskich. W celu utrzymania porządku publicznego oraz zabezpieczenia mienia mieszkańców miasta, a także ochrony pobliskich lasów i obiektów użyteczności publicznej przed grabieżą utworzono w Koronowie tajną Straż Obywatelską (Ludową) pod dowództwem Bernarda Kaczora. Licząca 50 osób Straż przyczyniła się do likwidacji powstających band rabunkowych.

Pin It